Οι οικογενειακές διαφορές αφορούν ένα πλέγμα σχέσεων που άπτονται των παιδιών ενός ζεύγους, της οικογενειακής στέγης, της διατροφής, αλλά και της ρύθμισης των περιουσιακών στοιχείων των μερών.
Η οικογενειακή διαμεσολάβηση αποτελεί τρόπο εξωδικαστικής επίλυσης των οικογενειακών διαφορών με την συνδρομή του Διαμεσολαβητή, δηλαδή ενός τρίτου και ουδέτερου μέρους. Είναι αρκετά διαδεδομένη στις ΗΠΑ και στην Ευρώπη, με πολλά μέρη να επιλύουν τις διαφορές τους πολιτισμένα.
Η οικογενειακή διαμεσολάβηση δεν θα πρέπει να συγχέεται με την προσπάθεια συμφιλίωσης των μερών και δεν αποτελεί ψυχολογική στήριξη ή ψυχολογική θεραπεία ζευγαριών.
Αφορά ζευγάρια που έχουν παντρευτεί, είτε έχουν παιδιά είτε όχι, γονείς που δεν συνδέονται με γάμο ή με συμβίωση, ζευγάρια ετερόφυλα ή ομόφυλα που ζουν με σύμφωνο συμβίωσης ή άνευ αυτού.
Ο διαμεσολαβητής δεν αποφασίζει για τα μέρη, καθώς δεν είναι δικαστής ή διαιτητής, αλλά μπορεί να τα βοηθήσει προκειμένου να αποκατασταθεί η μεταξύ τους επικοινωνία και να συμβάλλει ουσιωδώς ούτως ώστε να επιλύσουν τις διαφορές τους, χωρίς να προσφύγουν στην δικαιοσύνη. Μια τέτοια προσφυγή οδηγεί πολλές φορές σε πολυέξοδους και πολυετείς δικαστικούς αγώνες με αμφίβολη κατάληξη. Η διαμεσολάβηση, όμως, μπορεί να βοηθήσει στην επίλυση των οικογενειακών διαφορών, καθώς η διαδικασία είναι εκούσια, αμερόληπτη και εμπιστευτική.
Η διαμεσολάβηση διεξάγεται σε ουδέτερο χώρο, από διαμεσολαβητή που έχουν επιλέξει τα μέρη, ενώ παρίστανται και οι δικηγόροι αμφότερων των μερών. Μπορεί δε να λάβει χώρα είτε μετά την κατάθεση αγωγής ενώπιον των δικαστικών αρχών, είτε και πριν από αυτήν.
Ως διαδικασία είναι ταχύτατη, απλή και διαρθρωμένη. Έχει δε πολλά προτερήματα, καθώς τα μέρη έχουν την δυνατότητα να αποφασίσουν για το αποτέλεσμα, δεδομένου ότι οποιαδήποτε συμφωνία ανακύψει, αποτελεί προϊόν της βούλησης των μερών με γνώμονα το αμοιβαίο συμφέρον τους. Η διαδικασία δύναται να ολοκληρωθεί επιτυχώς μέσα σε ώρες ή ημέρες, δηλαδή σε χρόνο που είναι αδιανόητος σε περίπτωση δικαστικής διαμάχης. Ο στόχος της διαδικασίας είναι να υπάρξουν νικητές και στις δύο πλευρές και όχι νικητές και ηττημένοι, όπως συμβαίνει σε περίπτωση δικαστικής διαμάχης.
Η διαμεσολάβηση μπορεί να λάβει χώρα και εξ αποστάσεως αν τα μέρη αδυνατούν ή δεν επιθυμούν να βρεθούν στον ίδιο χώρο, ενώ μπορεί να συμβάλλει και στην επίλυση διασυνοριακών διαφορών, στις οποίες παρατηρείται αρκετά συχνά το φαινόμενο της παράνομης μετακίνησης σε συνδυασμό με την παρακράτηση των παιδιών από τον ένα γονέα με ταυτόχρονη στέρηση της επικοινωνίας με τον άλλο γονέα.
Η διαμεσολάβηση μπορεί να επιλύσει με μεγάλη ταχύτητα θέματα που αφορούν στην ρύθμιση εκκρεμοτήτων μεταξύ συζύγων ή ζευγαριών που έχουν συνάψει σύμφωνο συμβίωσης. Πέραν των θεμάτων που αφορούν στην επιμέλεια των ανηλίκων τέκνων, στη διατροφή τους, στην διατροφή του συζύγου, στην επικοινωνία των παιδιών με τους γονείς τους, μπορεί επίσης να επιλύσει περιουσιακές διαφορές, όπως π.χ. διανομή κοινών αποκτημάτων, ρύθμιση οικογενειακής στέγης κλπ.
Αν τα μέρη συναινέσουν υπογράφεται το σχετικό Πρακτικό Διαμεσολάβησης που μπορεί να περιλαμβάνει συμφωνίες για την επιμέλεια και επικοινωνία των παιδιών με τους γονείς και για την διατροφή τους, καθώς και για την διανομή περιουσιακών στοιχείων των μερών (κινητών και ακινήτων) κλπ.
Η διαμεσολάβηση αποτελεί την καλύτερη δυνατή λύση, καθώς με την αποκατάσταση της επικοινωνίας των μερών και με την εύρεση κοινά αποδεκτής λύσης δημιουργείται ένα καλό προηγούμενο το οποίο μπορεί να λειτουργήσει ευεργετικά στην σχέση των μερών για το μέλλον ιδίως όταν υπάρχουν θέματα που σχετίζονται με την επιμέλεια, την διατροφή και την επικοινωνία των γονέων με τα παιδιά τους.
Σταυρούλα Μοσχίδου
Δικηγόρος
Διαπιστευμένη Διαμεσολαβητής & Εκπαιδεύτρια Διαμεσολαβητών
