Διασυνοριακή Διαμεσολάβηση

Τι είναι η διασυνοριακή διαμεσολάβηση και ποιες διαφορές μπορούν να υπαχθούν σε αυτή;

Ως διασυνοριακή διαφορά νοείται η διαφορά στην οποία τουλάχιστον ένα από τα μέρη κατοικεί μονίμως ή διαμένει συνήθως σε κράτος – μέλος διαφορετικό από εκείνο οποιουδήποτε άλλου μέρους, κατά την ημερομηνία στην οποία: α) τα μέρη συμφωνούν να προσφύγουν σε διαδικασία διαμεσολάβησης, αφότου ανέκυψε η διαφορά, β) έχει διαταχθεί η διαμεσολάβηση από Δικαστήριο κράτους – μέλους, γ) υφίσταται υποχρέωση διαμεσολάβησης δυνάμει του εθνικού δικαίου ή δ) κληθούν τα μέρη από αρμόδιο δικαστήριο. Ως διασυνοριακή διαφορά νοείται επίσης η διαφορά στην οποία μετά από διαδικασία διαμεσολάβησης ακολουθούν δικαστικές ή διαιτητικές διαδικασίες μεταξύ των μερών σε κράτος – μέλος άλλο από εκείνο της μόνιμης κατοικίας ή συνήθους διαμονής των μερών κατά την ημερομηνία που έλαβαν χώρα οι περιπτώσεις α, β, ή γ ανωτέρω.

Οι διαφορετικές εθνικές νομοθεσίες και δικαιοδοσίες, καθώς και πρακτικά θέματα, όπως το κόστος και η γλώσσα, καθιστούν τις διασυνοριακές υποθέσεις περιπλοκότερες. H εναλλακτική επίλυση διαφορών μέσω αμερόληπτων διαμεσολαβητών μπορεί να λύσει τα προβλήματα αυτά και να οδηγήσει σε εποικοδομητικές λύσεις.

Η συνδιαμεσολάβηση από Ευρωπαίους διαμεσολαβητές, οι οποίοι συνεργάζονται μεταξύ τους σύμφωνα με διεθνείς κανόνες και κανονισμούς που οι ίδιοι συνέβαλλαν στον καθορισμό τους, είναι ένα σημαντικό βήμα προς τη σωστή κατεύθυνση.

Που λαμβάνει χώρα μία διασυνοριακή διαμεσολάβηση;

Θα μπορούσαμε να πούμε ότι διασυνοριακή διαμεσολάβηση, δυνητικά λαμβάνει χώρα πλέον σε τρεις βασικές περιπτώσεις:

1. Σε εμπορικές διαφορές με στοιχείο αλλοδαπότητας.

Πιο συγκεκριμένα,

•  είτε όταν δύο τουλάχιστον Μέρη,  από τα εμπλεκόμενα στη διαμεσολάβηση, έχουν την έδρα τους σε διαφορετικές χώρες,
•  είτε όταν  καθένα από αυτά τα Μέρη  έχει την εγκατάστασή του σε τόπο διαφορετικό από αυτόν στον οποίον θα διεξαχθεί η διαμεσολάβηση.
• είτε όταν το αντικείμενο της συμβάσεως από την οποία προέκυψε η διαφορά  είναι στενότερα συνδεδεμένο με χώρα διαφορετική από αυτήν στην οποία έχει την έδρα του Κάθε ένας από τους δύο συμβαλλόμενους.

2. Σε διαφορές οικογενειακού δικαίου,  οι οποίες αφορούν κυρίως οικογένειες μικτών γάμων στις οποίες  οι δύο γονείς κατοικούν σε διαφορετικές χώρες.

Σε περιπτώσεις όπως αυτές,  λαμβάνει χώρα διασυνοριακή διαμεσολάβηση τόσο για  να λύσει τα τυχόν θέματα επικοινωνίας και διατροφής που υπάρχουν όσο και για να  αποτρέψει τον κίνδυνο εμφάνισης φαινομένων διεθνούς απαγωγής παιδιών, λόγω της επιθυμίας του ενός εκ των γονιών να έχει εκείνος τα τεκνα τα οποία προέκυψαν από τον εν λόγω γάμο,  χωρίς όμως τη σύμφωνη γνώμη του ετέρου γονέα.

3. Σε περιπτώσεις καταναλωτικών διαφορών ( κυρίως σε  ενδοευρωπαϊκές συναλλαγές) οι οποίες προκύπτουν κατά κύριο λόγο από αγοραπωλησίες που επισυνέβησαν κατά τη χρήση των δυνατοτήτων του ηλεκτρονικού εμπορίου.

Σε τέτοιες περιπτώσεις χρησιμοποιούνται οργανωμένες υποδομές   πιστοποιημένων φορέων της Ευρωπαϊκής Ένωσης οι οποίοι με μηδαμινό η ελάχιστο κόστος για τον Καταναλωτή επιλύουν τη διαφορά  συνήθως με ηλεκτρονική διαμεσολάβηση, αποτρέποντας ισως μία δικαστική διαμάχη με μεγάλο κόστος και δύσκολα διευκρινίσιμα ζητήματα δικαίου.

Ποιες οι έννομες συνέπειες της διασυνοριακής διαμεσολάβησης και πώς εφαρμόζονται;

Ιδιαίτερα μέσα στον ενωσιακό δικαιικό χώρο, τα πρακτικά που προκύπτουν από διαδικασία επιτυχούς διαμεσολάβησης, εφόσον θεωρούνται εκτελεστά στη χώρα προέλευσης τους, θεωρούνται επίσης εκτελεστά και σε οποιαδήποτε άλλη χώρα, μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης, χωρίς να απαιτείται για αυτό η διαδικασία του exequatur.

Tα σχετικά ζητήματα, ρυθμίζονται αναλυτικά σε τρία ευρωπαϊκά νομοθετικά
κείμενα.

• Για τις μεν αστικές και εμπορικές υποθέσεις η εκτέλεση ρυθμίζεται
  βάσει των άρθρων 58-60 του κανονισμού 1215/2012 που αφορούν
  δημόσια έγγραφα και δικαστικούς συμβιβασμούς,
• για τις δε διάφορες γονικής μέριμνας ρυθμίζεται βάσει του άρθρου 46
  του κανονισμού 2201/2003 ενώ με το άρθρο 48 του κανονισμού
  4/2009 ρυθμίζεται η εκτέλεση για ζητήματα διατροφής.
• Για τις καταναλωτικές, τέλος, διαφορές, ο τρόπος επέλευσης των
  αποτελεσμάτων της επίλυσης μέσω ηλεκτρονικής διαμεσολάβησης,
  καθορίζεται στα σχετικά κείμενα που βρίσκονται αναρτημένα στην
  ιστοσελίδα της σχετικής πλατφόρμας ηλεκτρονικής επίλυσης
  καταναλωτικών διαφορών της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Ταυτόχρονα, από το καλοκαίρι του 2019 υπάρχει και είναι σε ισχύ η σύμβαση της Σιγκαπούρης, η οποία φιλοδοξεί να καταστήσει ευκολότερη και αμεσότερη για όλα τα προσχωρούντα κράτη την εκτέλεση συμφωνιών που προκύπτουν από διαμεσολάβηση.